Bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP we Włocławku - budowla gotycka wznoszona od 1340 r. (poświęcenie kamienia węgielnego), konsekrowana w 1411 r. po ukończeniu korpusu nawowego. Budowa kontynuowana jeszcze w ciągu XV i na pocz. XVI w., do 1526 (ukończenie wieży północnej).
W latach 1883-1901 poważnie regotyzowana, z wymianą detali i podwyższeniem obu wież. Jest to świątynia trzynawowa z węższym i znacznie niższym prezbiterium. Ze znajdujących się wewnątrz zabytków na szczególną uwagę zasługują: witraże z 1360 roku, nagrobek bpa Piotra z Bnina z 1494, drewniana figura Matki Bożej z początku XV w. oraz obraz Wniebowzięcia NMP, Jana Wielkiego z ok. 1480.
W XII w. włocławska katedra była budynkiem drewnianym. Prawdopodobnie już w XIII w. została zastąpiona budynkiem murowanym. Pierwsza murowana katedra włocławska została spalona przez Krzyżaków w 1329 r. Znajdowała się na południowy wschód od zamku, w pobliżu ulic Gdańskiej, Bednarskiej i Zamczej. Uważa się, że część budulca pochodzącego z rozbiórki spalonej katedry (kamień granitowy) użyto do budowy kamienicy przy ul. Bednarskiej 2
W drugiej poł. XVIII w. wyremontowano dach. W 1891 roku prace nad przebudową katedry rozpoczął Konstanty Wojciechowski. Według jego projektu dobudowano wzdłuż nawy północnej kaplice oraz kruchtę zachodnią, uzyskując dzięki temu symetryczne rozwiązanie bryły. Wieże, pierwotnie nie wyższe niż dach nawy głównej, a później przykryte baniastymi kopułami, zostały nadbudowane o dwie strzeliste kondygnacje w stylu neogotyckim. Prace polegały także na wymianie we wnętrzu licznych elementów artykulacji i dekoracji, co spowodowało zatarcie pierwotnego gotyckiego charakteru (nastąpiła np. wymiana maswerków, zworników, wprowadzenie nisz baldachimowych w prezbiterium). Usunięto również dużą część nowożytnego wyposażenia. Prace zakończono w 1902 roku. W 1907 włocławską katedrę ustanowiono bazyliką mniejszą.
• Wnętrze ozdobione jest polichromią autorstwa braci Stanisława i Zdzisława Jasińskich, wykonaną w latach 1900–1901
• W oknie prezbiterium znajdują się witraże Józefa Mehoffera (1938), z których w środkowym oknie ukazuje Wniebowzięcie NMP
• Gotyckie witraże z około 1350 roku[6], do dziś częściowo zachowane w kaplicy Świętej Barbary (pierwotnie w prezbiterium)
• Nagrobek biskupa Piotra z Bnina w kaplicy św. Józefa, wykonany w czerwonym marmurze przez Wita Stwosza w 1494 r.
• Gotycki obraz Wniebowzięcia Marii z Warty przypisywany Janowi Wielkiemu, datowany na rok 1475
• renesansowa marmurowa płyta nagrobna biskupa Krzesława z Kurozwęk z 1516 roku
• renesansowa brązowa płyta nagrobna biskupa Jana Karnkowskiego z 1536 roku
• drewniana rzeźba gotycka Matki Bożej z początku XV wieku
• grupa Ostatniej Wieczerzy z 1505 roku, polichromowana
• Wielki Krzyż Tumski, stojący u wejścia do prezbiterium, ufundowany na początku XVII w.
• barokowe stalle z 1683 roku
• na łuku tęczowym nad wejściem do prezbiterium, umieszczona jest neogotycka Grupa Ukrzyżowania.
© Źródło: Wikipedia,
BY-SA 3.0
W latach 1883-1901 poważnie regotyzowana, z wymianą detali i podwyższeniem obu wież. Jest to świątynia trzynawowa z węższym i znacznie niższym prezbiterium. Ze znajdujących się wewnątrz zabytków na szczególną uwagę zasługują: witraże z 1360 roku, nagrobek bpa Piotra z Bnina z 1494, drewniana figura Matki Bożej z początku XV w. oraz obraz Wniebowzięcia NMP, Jana Wielkiego z ok. 1480.
W XII w. włocławska katedra była budynkiem drewnianym. Prawdopodobnie już w XIII w. została zastąpiona budynkiem murowanym. Pierwsza murowana katedra włocławska została spalona przez Krzyżaków w 1329 r. Znajdowała się na południowy wschód od zamku, w pobliżu ulic Gdańskiej, Bednarskiej i Zamczej. Uważa się, że część budulca pochodzącego z rozbiórki spalonej katedry (kamień granitowy) użyto do budowy kamienicy przy ul. Bednarskiej 2
W drugiej poł. XVIII w. wyremontowano dach. W 1891 roku prace nad przebudową katedry rozpoczął Konstanty Wojciechowski. Według jego projektu dobudowano wzdłuż nawy północnej kaplice oraz kruchtę zachodnią, uzyskując dzięki temu symetryczne rozwiązanie bryły. Wieże, pierwotnie nie wyższe niż dach nawy głównej, a później przykryte baniastymi kopułami, zostały nadbudowane o dwie strzeliste kondygnacje w stylu neogotyckim. Prace polegały także na wymianie we wnętrzu licznych elementów artykulacji i dekoracji, co spowodowało zatarcie pierwotnego gotyckiego charakteru (nastąpiła np. wymiana maswerków, zworników, wprowadzenie nisz baldachimowych w prezbiterium). Usunięto również dużą część nowożytnego wyposażenia. Prace zakończono w 1902 roku. W 1907 włocławską katedrę ustanowiono bazyliką mniejszą.
• Wnętrze ozdobione jest polichromią autorstwa braci Stanisława i Zdzisława Jasińskich, wykonaną w latach 1900–1901
• W oknie prezbiterium znajdują się witraże Józefa Mehoffera (1938), z których w środkowym oknie ukazuje Wniebowzięcie NMP
• Gotyckie witraże z około 1350 roku[6], do dziś częściowo zachowane w kaplicy Świętej Barbary (pierwotnie w prezbiterium)
• Nagrobek biskupa Piotra z Bnina w kaplicy św. Józefa, wykonany w czerwonym marmurze przez Wita Stwosza w 1494 r.
• Gotycki obraz Wniebowzięcia Marii z Warty przypisywany Janowi Wielkiemu, datowany na rok 1475
• renesansowa marmurowa płyta nagrobna biskupa Krzesława z Kurozwęk z 1516 roku
• renesansowa brązowa płyta nagrobna biskupa Jana Karnkowskiego z 1536 roku
• drewniana rzeźba gotycka Matki Bożej z początku XV wieku
• grupa Ostatniej Wieczerzy z 1505 roku, polichromowana
• Wielki Krzyż Tumski, stojący u wejścia do prezbiterium, ufundowany na początku XVII w.
• barokowe stalle z 1683 roku
• na łuku tęczowym nad wejściem do prezbiterium, umieszczona jest neogotycka Grupa Ukrzyżowania.