Dolina Strążyska

Dolina Strążyska (poprawnie Dolina Strążysk) - dolina w polskich Tatrach Zachodnich, położona pomiędzy Doliną ku Dziurze a Doliną za Bramką. Właściwa nazwa doliny pochodzi od słowa strąga, w gwarze podhalańskiej oznaczającego rodzaj zagrody przeznaczonej do dojenia owiec.

Dolina Strążyska - dolina w polskich Tatrach Zachodnich, położona pomiędzy Doliną ku Dziurze a Doliną za Bramką. Właściwa nazwa doliny pochodzi od słowa strąga, w gwarze podhalańskiej oznaczającego rodzaj zagrody przeznaczonej do dojenia owiec. Dolina Strążyska ma ok. 4 km2 powierzchni i 3 km długości, powstała w wyniku uskoku tektonicznego. Od południa ogranicza ją masyw Giewontu, od zachodu Grzybowiec i Łysanki, a od wschodu grzbiet Grześkówki, Sarnia Skała i Suchy Wierch.

Wylot doliny znajduje się na wysokości 900 m przy Drodze pod Reglami, na przedłużeniu zakopiańskiej ul. Strążyskiej, a sama dolina prowadzi aż do ścian masywu Giewontu ograniczającego ją od południowej strony. Zachodnie obramowanie doliny tworzą Grzybowiec i Łysanki z Samkową Czubą, wschodnie odchodzący od Juhaskiej Kopy w Długim Giewoncie skalny filar, dalej grzbiet od Wyżniej Suchej Przełęczy do Niżniej Suchej Przełęczy, Suchy Wierch, Sarnia Skała i jej grzbiet Grześkówki. Grzbiet Styrżnika dzieli górną część Doliny Strążyskiej na dwie mniejsze dolinki stanowiące jej górne piętro: wschodnią Dolinę Wielkiej Równi i zachodnią Małą Dolinkę. Główna część doliny posiada jeszcze kilka bocznych odgałęzień: Samkowy Żleb, Dolina Grzybowiecka, Koński Żleb i Sarni Żleb.

Dolina powstała w wyniku uskoku tektonicznego przecinającego w tym miejscu, poczynając od Żlebu Kirkora całe regle. Ma powierzchnię ok. 4 km2 i długość 3 km. W całości zbudowana jest ze skał osadowych. Dolinę porastają lasy, jednak na obu jej stromych zboczach widać liczne skaliste turnie. Najbardziej wybitne i posiadające własne nazwy to Kominy Strążyskie, Skała Jelinka, Kapelusze, Kiernia, Czarna Turnia.

Dnem doliny płynie wartki Strążyski Potok. Obecnie nic nie straciła na swojej urodzie, jest jedną z najliczniej odwiedzanych dolin tatrzańskich.

0,5 km od wylotu doliny znajduje się polana Młyniska, na której stoi leśniczówka TPN. W górnej części doliny położona jest niewielka Polana Strążyska, na której znajdują się dwa szałasy, bufet i duży głaz nazwany przez dawnych turystów Sfinksem. Na polanie skrzyżowanie szlaków turystycznych.

Dawniej dolina była wypasana, wchodziła w skład Hali Strążyskiej. Najstarsze odnalezione dokumenty wzmiankujące o dolinie pochodzą z 1605 r., a nazwa Strążyska pojawia się już w 1669 r. W 1961 r. polanę przejął TPN i pasterstwo zlikwidowano. Droga przez dolinę została wykonana przez dwór zakopiański i Towarzystwo Tatrzańskie w latach 1893-1896.

Dolina Strążyska jest bardzo popularnym celem turystów, ze względu na jej dużą atrakcyjność, a także dlatego, że prowadzi tędy szlak turystyczny na Giewont. U wylotu doliny znajduje się parking, dojeżdżają też tutaj busy.

Szlaki turystyczne
- szlak turystyczny czerwony Zakopane - Dolina Strążyska - Polana Strążyska - Przełęcz w Grzybowcu - Grzybowiec - Wyżnia Kondracka Przełęcz pod Giewontem.
Odcinek Polana Strążyska - Przełęcz w Grzybowcu biegnie razem ze szlakiem czarnym:

Czas przejścia z Zakopanego na Polanę Strążyską: 40 min, ↓ 35 min
Czas przejścia z polany na Giewont: 2:35 h, ↓ 1:55 h

- szlak turystyczny żółty do wodospadu Siklawica.
Czas przejścia: 15 min w obie strony

- szlak turystyczny czarny Ścieżka nad Reglami: Kuźnice – Czerwona Przełęcz – Polana Strążyska, potem razem ze szlakiem czerwonym na Przełęcz w Grzybowcu i dalej do Doliny Małej Łąki

Czas przejścia z Czerwonej Przełęczy na Polanę Strążyską: 35 min, ↑ 50 min
Czas przejścia z Polany Strążyskiej na Wielką Polanę Małołącką: 1:10 h, z powrotem 1:05 h